Saylov insoniyat o’ylab topgan, hokimiyat vakolatini vujudga keltiruvchi eng qadimiy usullardan hisoblanib, u demokratiyaning yorqin ifodasi, fuqarolarning jamiyat va davlat ishlarida ishtirokining muhim shakli, davlat boshlig’i, vakillik organlarini (qonunchilik organini) vujudga keltirishning asosiy vositasidir.

O’zbekiston Respublikasining fuqarolarida saylash va saylanish huquqlari mavjud bo’lib, bu huquqlar saylov jarayonlarida vujudga keladi. Saylov huquqi saylovchi (fuqaro)da hokimiyat vakillik organlarini shakllantirish, davlat hokimiyati vakillarini, xususan davlat rahbarini saylash imkonini beradi.

Referendum (lotincha “referendum” so’zi – “umumxalq ishi” ma’nosini anglatadi) bevosita demokratiyaning muhim belgisi va instituti bo’lib, davlat va jamiyat qurilishidagi eng muhim masalalarni ovoz berish yo’li bilan amalga oshiriladigan jarayonni aks ettiradi.

O’zbekiston Respublikasida saylov tizimi deganda, keng ma’noda hokimiyat vakillik organlarini va O’zbekiston Respublikasi Prezidentini saylash tartibi tushuniladi. Tor ma’noda majoritar, proporsional va aralash saylov tizimlariga bo’linadi. O’zbekiston Respublikasi saylov tizimi majoritar saylov tizimiga asoslangan.

Oshkoralik prinsipi deganda saylovlarnin ochiqdan ochiq, saylov vaqti va ovoz berish joylari oldindan e’lon qilingan holda o’tkazilishi va uning borishi va natijalari haqida axborot berilishi tushuniladi. Har bir fuqaro saylovlarning borishi haqida xabardor bo’lishga va o’zining saylovchilar ro’yxatiga kirganligini tekshirishga haqli.