1. Бош сахифа

ГЕРМАНИЯ САЙЛОВ ҚОНУНЧИЛИГИ

×

Германиядаги маҳаллий сайловларнинг аксарият минтақавий ва маҳаллий бўлинмалар учун сайловларни ўз ичига олади. Кичик қишлоқлар ва аҳоли пунктлари ўз вакилларини сайлашлари мумкин. Маҳаллий сайловлар, шунингдек, кўпинча маҳаллий муҳим масалалар ва жамоатчиликни қизиқтирган саволлар бўйича сўровлар билан бирлаштирилади. Бундай сўровномалар аксарият ҳолларда қонуний кучга эга бўлмаса-да, уларнинг натижалари маҳаллий сиёсий қарорларга сезиларли таъсир кўрсатади.

Германия конституциясининг 38-моддаси, 1-қисмига биноан, "Германия парламенти (Бундестаг) делегатлари умумий, тўғридан-тўғри, эркин, тенг ва яширин овоз бериш йўли билан сайланади.

Сайлов умумийдир, агар унда асосан ҳар бир фуқаро иштирок этиши мумкин бўлса: даромад, жинс, соғлиқ ёки бошқа ўзбошимчалик билан ажратиш каби чекловлар мавжуд эмас. Aммо Федерал Конституциявий суднинг ваколатига кўра, энг кам овоз бериш ёшини тайинлаш сайловларнинг умумийлиги билан мос келади.

Овоз бериш ҳуқуқи принципиал жиҳатдан Германияда истиқомат қилган қочқинлар ва четлатилган немис миллатига мансуб шахслар бўлган Германия фуқаролари ва "статус немислари" учун ҳимояланган.

Aгар сайловчининг қарори бошқаларга маълум бўлмаса, сайловлар сир сақланади. Германия парламентининг овоз бериш тўғрисидаги қонунчилигида ҳатто бирон бир сайловчининг сайлов участкасида ўз қарорини эълон қилиши мумкин эмаслиги айтилган. Почта орқали овоз бериш муаммоли, чунки бюллетеннинг махфийлиги кафолатланмаган; шунинг учун уни истисно ҳолат сифатида қабул қилиш керак. Сайловнинг энг муҳим асосий тамойилидан бери умумий сайлов ҳуқуқи бузилган бўлса, почта орқали овоз бериш мумкин.

Сайлов ҳуқуқи фуқароларнинг овоз бериш ҳуқуқидир. 18 ёшга тўлган барча Германия фуқаролари овоз бериш ҳуқуқига эга. (38-модда, 2-банднинг 2-банди) 

Сайловда қатнашиш ҳуқуқи овоз бериш ҳуқуқини назарда тутади. Бироқ, баъзи Германия фуқаролари Германиянинг доимий аҳолиси эмаслар, шунингдек чет элда яшовчи Германия фуқароси сифатида овоз бериш ҳуқуқига эга эмаслар. Aгар улар бошқа барча талабларга жавоб берсалар, улар ҳали ҳам сайланиши мумкин. Шунга қарамай, одамлар маълум шароитларда сайланиш ҳуқуқидан маҳрум этилиши мумкин.

Сиёсий партиялар аъзоликка асосланган бўлиши талаб этилади ва партия ўз таркибини ўзининг низомига биноан белгилайди, яъни партиянинг ўзи кимнинг таркибига кириши, тарк этиши ва кимнинг четлаштирилишини белгилайди. Аъзолик тўғрисидаги аризалар асоссиз рад этилиши мумкин ва партиянинг низомида аъзоликка талаблар ва чекловлар қўйилиши мумкин, лекин жинси, ёши, дини ва миллати бўйича камситилмаслиги мумкин. Барча партиялар аъзолик бадалларига эга, улар 0,5% дан 4,0% гача иш ҳақи олади, кам даромадли аъзолар учун тўловлар камайтирилади. Жамоа аъзолиги мавжуд эмас.

Федерал сайлов қонунчилигига биноан минтақавий рўйхатларга номзодлар асосан сайлов округлари номзодлари билан бир хил тизимдан келиб чиқади. Бундан ташқари, минтақавий рўйхатнинг тартиби яширин сайловлар билан белгиланади.

Яроқсиз овозлар, эълон қилинмаган овозларга тенг равишда, сўров натижаларига таъсир қилмайди. Шунга қарамай, уларнинг сони расмий равишда эълон қилинади ва эълон қилинади.

Бироқ, бу фақат учта асосий тоифадаги "бўш ёки чизилган", "кўп хоч" ва "бошқа сабаблар" нинг биринчи ва иккинчи овозларига бўлинган комбинацияларига тегишли. Шундай қилиб, ногиронлик сабабини деярли чиқариб бўлмайди; бу мақсад, хато ёки шунчаки овоз бериш ҳуқуқини билмаслик билан боғлиқми. Сайлов бюллетенидаги яроқсиз ва ҳақиқий овозларнинг комбинацияси учун тегишли бўлган (асосий) партиялар ҳам аниқланди.

Германия Бундестагидаги минтақавий рўйхатлар бўйича тарқатиладиган ўриндиқлар фақат беш фоиздан ўтган партияларга берилади сайлов чегараси федерал кучга эга бўлган. Шу билан бир қаторда, агар партия камида учта сайлов округида ғолиб чиқса, партия ҳали олган иккинчи овозлар сонига кўра мутаносиб вакиллик билан ўз жойларига эга бўлади. Ҳеч қандай талабга жавоб бермайдиган партиялар учун берилган иккинчи овозлар қолган партиялар ўртасида ўринларни тақсимлашда ҳисобга олинмайди. 

Telegram: https://t.me/SaylovFergana